W imieniu Pani Dyrektor Eulalii Domanowskiej zapraszamy serdecznie do udziału w Międzynarodowej Konferencji "Rzeźba dzisiaj IV: Anty-pomnik: nietradycyjne formy upamiętniania", organizowanej przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Konferencja odbędzie się w dniach 14–16 listopada 2019 r.

Konferencja jest kontynuacją cyklu zatytułowanego „Rzeźba dzisiaj” rozpoczętego w 2016 roku. Do tej pory odbyły się 3 edycje poświęcone kolejno: pojęciu rzeźby współczesnej, rzeźbie w przestrzeni publicznej, sztuce w krajobrazie i parkom rzeźby. Kolejną konferencję postanowiliśmy poświęcić pomnikom i anty-pomnikom. Kuratorkami konferencji są Eulalia Domanowska, dyrektor Centrum Rzeźby Polskiej i Marta Smolińska, profesor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, współtworzące program orońskich konferencji od pierwszej edycji cyklu „Rzeźba dzisiaj”.

Robert Musil pisał: „W przypadku pomników tym, co najbardziej rzuca się w oczy jest to, że się ich nie zauważa. Nie ma na świecie niczego, co byłoby tak niewidoczne jak pomniki [...]”. James E. Young, twórca pojęcia anty-pomnika, uważa, że tradycyjne pomniki nie przypominają o upamiętnianych wydarzeniach, a wręcz przeciwnie – niwelują pod postacią uprzedmiotowionego mitu i prostych objaśnień głębokie rozumienie historii. Pomniki odciążają zatem pamięć, stając się obiektem przeniesienia odpowiedzialności, stanowiąc nie tyle formę pobudzającą do pracy pamięci, co prowadzącą do jej zaniechania i w rezultacie – do zapomnienia. Od połowy lat 80. rozwija się forma krytycznego pomnika, której jednym z czołowych przedstawicieli i zarazem teoretyków jest Jochen Gerz. To w odniesieniu do analizy jego dzieła James E. Young zaproponował termin anty-pomnik. Anty-pomnik często operuje niewidzialnością, przestrzenią negatywową, bywa nomadyczny i procesualny, zapraszając odbiorców do interakcji. 

W Polsce anty-pomniki wciąż są rzadkością. Nieustająco cierpimy na statuomanię i hołubimy tradycyjne formy pomnikowe. Celem kolejnej edycji konferencji „Rzeźba dzisiaj IV: Anty-pomnik: nietradycyjne formy upamiętniania” w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku nie jest jednak ubolewanie nad tym, jak wiele złych pomników w Polsce powstało i wciąż powstaje, lecz przeanalizowanie najciekawszych anty-pomników z całego świata i próba wskazania innych wzorców niż tradycyjne, figuratywne i pełne patosu.

Zostaną postawione m.in. następujące pytania:

• Jakie formy upamiętniania są adekwatne do współczesnej mentalności odbiorców, żyjących w epoce postmedialnej, zdominowanej przez rzeczywistość wirtualną?
• Jakie anty-pomniki są zdolne upamiętniać wybrane wydarzenia w czasach kryzysów i migracji?
• Czy anty-pomnik może funkcjonować w przestrzeni wirtualnej?
• Jakie wydarzenia najczęściej podlegają upamiętnianiu przez anty-pomniki?
• Czy od czasów pierwszych dzieł Jochena Gerza ustalił się już kanon anty-pomników?
• Jakie artystki i artyści są dziś najwybitniejszymi twórcami anty-pomników?
• W jaki sposób anty-pomnik staje się procesualny i interaktywny?
• Anty-pomniki a kontekst polityczno-historyczny?
• Jaką rolę anty-pomnik przypisuje odbiorcom?
• Definicje i różne rodzaje anty-pomników.

Organizator:

Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Partnerzy:

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
British Council
Prohelvetia
Austriackie Forum Kultury
Instytut Goethego

Patroni medialni:

Magazyn SZUM
Fundacja Bęc Zmiana
Notes na 6 tygodni

Dodatkowe informacje: rzezba-oronsko.pl

Harmonogram